‘Geen adem door de chloordampen’
Melati uit Indonesië wilde graag geld verdienen voor een studie. Ze ging daarom werken in een fabriek waar garnalen worden verwerkt. Garnalen die in onze supermarkten terecht kunnen komen. Per uur moest ze maar liefst 600 garnalen pellen. Dat is 1 per 6 seconden.
In die tijd leefde ze met zeven anderen in een ruimte van 2,5 bij 3 meter. En daarvoor betaalde ze ook nog eens huur. De leefomstandigheden waren simpelweg erbarmelijk. ‘We stonden dagelijks in een lange rij voor een vieze douche waar amper water uit kwam.’
‘Het werk in de fabriek was zwaar, maar vooral gevaarlijk. Als ik de transportband moest schoonmaken met een chloormengsel kon ik ’s avonds laat nog steeds niet goed ademen.’ Het chloormengsel verbrandde zelfs Melati’s huid.
Als ik mijn armen in het chloormengsel moest stoppen brandde mijn huid
Deze ondraaglijke arbeidsomstandigheden kon ze niet langer doorstaan. Nu is Melati op zoek naar een nieuwe baan. Haar droom om naar de universiteit te gaan lijkt verder weg dan ooit…
Het probleem: mensenleed in je eten
Er schuilt veel leed achter producten die je in de supermarkt tegenkomt. Aan de verpakking is dat niet te zien. Neem bijvoorbeeld garnalen uit Azië. Om deze lekkernijen in het visschap van je supermarkt te krijgen, werken veel vissers, garnalenpellers en fabrieksarbeiders als Melati in landen als Indonesië en Thailand onder mensonterende omstandigheden.
Ze maken extreem lange dagen. Worden op straat gezet bij zwangerschap. En verdienen soms zo weinig dat ze maar één maaltijd per dag eten.
Supermarkten hebben de macht om dit te helpen veranderen. Door in gesprek te gaan met hun leveranciers. En door na te gaan onder welke omstandigheden de producten in hun schappen worden geproduceerd. Waarom doen ze dat dan niet?
Onze aanpak: meerjarencampagne
In onze vorige campagne Behind the Brands spoorden we de 10 grootste levensmiddelenbedrijven ter wereld aan om werk te maken van een duurzamer beleid. De komende jaren richten we ons met verschillende acties op de grote supermarkten in Nederland. In eerste instantie om aandacht te vragen voor de arbeidsomstandigheden van de mensen die ons voedsel maken.
Wereldwijde actie
Met de Behind the Barcodes-campagne bundelen we wereldwijd de krachten om het lot van miljoenen kleine voedselproducenten en kwetsbare werknemers in ontwikkelingslanden te verbeteren.
Ook onze collega's in landen als Groot-Brittannië, Duitsland, Thailand en de Verenigde Staten gaan met supermarkten in gesprek die daar de markt domineren. Zo willen we met één campagne zoveel mogelijk bereiken.
Wat kunnen supermarkten doen?
- Onderzoeken wat er misgaat in de keten;
- Zorgen voor transparantie, ook richting de consument;
- Samenwerken met leveranciers om uitbuiting te stoppen;
- Een fatsoenlijke prijs betalen;
- Anderen aanmoedigen om hetzelfde te doen.
Onderzoek naar supermarkten
Uit ons onderzoek blijkt dat het voor kleinschalige producenten en fabrieksarbeiders heel goed mogelijk is om een eerlijk inkomen te verdienen. En als het geld binnen de keten eerlijker verdeeld wordt, dan blijft de prijs van jouw boodschappen vrijwel gelijk
Winst maken is prima. Maar niet over de ruggen van de meest kwetsbare mensen.
Wat we onderzoeken bij supermarkten
-
transparantie en verantwoording
-
rechten van arbeiders
-
rechten van boeren
-
rechten van vrouwen
Op dit moment scoren alle supermarkten die we onderzoeken een dikke onvoldoende.
Druk van twee kanten
We gaan er alles aan doen om onze supermarkten aan te sporen hun beleid en praktijken socialer en duurzamer te maken. Tegelijkertijd geven we de mensen achter ons voedsel een stem. Bijvoorbeeld door hen sterk te maken zodat zij betere handhaving van regelgeving kunnen eisen.
Door te luisteren naar de wensen van de mensen die ons eten maken, kunnen we samen met hen aanbevelingen formuleren voor betere omstandigheden. Zo kunnen de vissers, garnalenpellers en fabrieksarbeiders in de Aziatische visverwerkende industrie zelf ook in actie komen. Zo zorgen we voor maximale druk op de supermarkten.
Uitbuitingsvrije schappen
We willen dat jij als consument alleen nog eerlijke producten in het schap vindt. Producten zonder verborgen ingrediënten. Help mee. Eis eerlijke boodschappen.
Hoe boeken we resultaat?
Aanspreken
We spreken supermarkten aan op hun verantwoordelijkheid om kritisch te kijken hoe hun producten worden geproduceerd en om eerlijke afspraken met leveranciers te maken
Cijfers & feiten
We publiceren harde cijfers en concrete feiten over de rol van supermarkten als het gaat om uitbuiting en armoede.
Samenwerken
We werken wereldwijd samen met vakbonden, boeren en vissersorganisaties en onze partners, zodat de mensen die worden uitgebuit een stem krijgen.
Daarnaast roepen we leveranciers, politici en investeerders op druk uit te oefenen op supermarkten om uitbuiting uit de schappen te halen.
Meer verhalen achter de streepjescode
Is mijn vis duurzaam?
Als je op zoek bent naar eerlijke producten in de supermarkt, kies je waarschijnlijk bewust voor fairtrade producten. En je let op keurmerken. Bij vis het ASC en MSC keurmerk bijvoorbeeld. Als je daarvoor kiest, ben je dan duurzaam aan het consumeren? Ja en nee. Keurmerken zijn een stap in de goede richting, maar hebben zo hun beperkingen. Daardoor is er toch te vaak iets mis met je duurzame vis. Met de Behind the Barcodes-campagne laten we de problemen achter de streepjescode zien en vragen we supermarkten hun macht te gebruiken om hun schappen te vullen met eerlijke producten. Zodat jij probleemloos duurzaam kunt consumeren.
De oplossing
Supermarkten aan zet
Supermarkten streven naar zo hoog mogelijke winsten. Tegelijkertijd voeren ze een hevige concurrentiestrijd. Compleet met prijzenoorlogen. Om toch winst te maken, gebruiken ze hun macht.
Ze zetten te vaak hun leveranciers onder druk: kan het nog goedkoper? Wat dat betekent voor boeren, vissers en fabriekswerkers in ontwikkelingslanden? Daar kijken supermarkten nauwelijks naar.
De mensen achter ons voedsel, helemaal in het begin van de keten, betalen de rekening. Zij zijn veroordeeld tot een leven in armoede. Al werken ze extra lange dagen, dan nog gebeurt het regelmatig dat ze niet genoeg geld hebben om voldoende voedsel te kopen.
Van de 20 euro voor een kilo garnalen uit de supermarkt gaat slechts 7 cent naar de mensen die ze pellen.
Wie betaalt, bepaalt
Omdat de overheid vooral inzet op zelfregulering, hebben de supermarkten feitelijk de vrije hand om hun macht te gebruiken. Zij bepalen de prijs die ze de producenten willen betalen. Maar wie betaalt de supermarkten? Dat doe jij. En wie betaalt… bepaalt.
4 van de 5 Nederlanders vindt dat bedrijven uitbuiting moeten tegengaan
De meeste mensen willen geen uitbuiting in hun eten. Ze willen dat de mensen achter hun voedsel fatsoenlijk worden behandeld. Ze willen dat werknemers in fabrieken een loon ontvangen waar ze rond van kunnen komen.
Daarom zijn we een wereldwijde campagne gestart. Met een duidelijke boodschap: supermarkten, zorg voor een fatsoenlijk verhaal achter de streepjescodes. Eerlijk geproduceerde boodschappen: dat wil jij toch ook?
