Veroordeling ‘Nederlands’ bedrijf in schending OESO-richtlijnen in Peruaans olieschandaal
Vandaag kwam het Nationaal Contactpunt (NCP) van de OESO met haar uitspraak dat het bedrijf Pluspetrol verantwoordelijk is voor vervuiling in het Peruaanse Amazonegebied en dat het daarmee de mensenrechten van inheemse gemeenschappen heeft geschonden. Pluspetrol verliet het Peruaanse Amazonegebied in 2015 nadat het bedrijf op 3.249 locaties in het Amazonegebied sterk had vervuild door het lozen van giftig afvalwater en het laten weglekken van olie, met ziekte en voedselschaarste tot gevolg.
Robinson Sandi, voorzitter van inheemse federatie OPIKAFPE: "Wat wij willen is dat onze gebieden worden schoongemaakt en dat wij weer veilig thuis kunnen wonen. Pluspetrol is vertrokken zonder haar troep op te ruimen."
Joseph Wilde-Ramsing, beleidsdirecteur bij SOMO: “Voor het eerst heeft het Nederlandse NCP een brievenbusbedrijf veroordeeld voor schendingen op het gebied van zowel milieu en mensenrechten als het gebruik van het Nederlandse systeem om belasting te ontwijken. Die combinatie maakt deze uitspraak echt een doorbraak."
In de uitspraak van het NCP staat dat Pluspetrol schade moet herstellen. De vervuiling in het gebied troffen het leefgebied van de Quechua inheemse volkeren van de Pastaza rivier, de Achuar volkeren van de Corrientes rivier en de Kichwa volkeren van de Tigre rivier.
De bedrijfsstructuur van Pluspetrol is ontworpen om het betalen van belastingen, onder andere in Peru, te ontduiken. Het bedrijf, dat in Argentijnse handen is maar zijn hoofdkantoor (een brievenbusfirma) in Nederland heeft, heeft een versnipperde structuur met vestigingen op de Kaaimaneilanden, Luxemburg, Nederland en elders. Door de versnippering ontduiken bedrijven niet alleen belastingen, maar ook verantwoordelijkheid. Pogingen in Peru om het bedrijf verantwoordelijk te stellen voor de vervuiling liepen stuk op de ondoorzichtige bedrijfsstructuur van Pluspetrol, mede door de rol van Nederland als belastingparadijs. Het NCP concludeert dat het bedrijf geen informatie over belastingen verstrekt, wat in strijd is met de OESO-richtlijnen.
Kees Kodde, Oxfam Novib:“De uitspraak van de NCP toont het belang aan van nationale en Europese wetgeving op verantwoord ondernemen. Terwijl de Nederlandse regering Pluspetrol moet aanspreken op haar verantwoordelijkheid om gevolg te geven aan de uitspraak van het NCP, is het nu tijd om IMVO wetgeving in te voeren die daadwerkelijk verschil gaat maken om mensenrechtenschendingen en milieuvervuiling te stoppen. Ook dienen de belastingvoordelen voor bedrijven als PlusPetrol te worden aangepakt zodat ons land niet langer wordt gebruikt als vrijhaven voor vervuilende multinationals die Nederland gebruiken om hun verantwoordelijkheden te ontlopen.”
NOOT VOOR DE REDACTIE
- De tekst van de NCP uitspraak
- De conclusies van het NCP werden uitgebracht nadat een vertegenwoordiger van de inheemse federaties FEDIQUEP, FECONACOR, OPIKAFPE en ACODECOSPAT in maart 2020 naar Amsterdam was gereisd om bij het NCP een klacht in te dienen tegen het bedrijf.
- De klacht bij het Nederlandse NCP is ingediend door de inheemse federaties met technische ondersteuning van Somo, Oxfam Novib en Perú Equidad.
- De klacht van de federaties werd in 2021 door de NCP ontvankelijk verklaard, waarna de NCP Pluspetrol uitnodigde om deel te nemen aan een dialoog tussen de partijen. De oliemaatschappij weigerde in gesprek gegaan met de bewoners van het door Pluspetrol vervuilde gebied.
- Vertegenwoordigers van drie inheemse federaties zijn tussen 2 en 6 september in Nederland voor een ontmoeting met politici en het ministerie van Buitenlandse Zaken. Zij zijn beschikbaar voor interviews.
- Vrijdag in Pakhuis de Zwijger
- OESO-richtlijnen De OESO-richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen maken duidelijk wat de overheden van de OESO-landen, waaronder Nederland, verwachten van internationaal opererende bedrijven op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. De OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) vindt het onder meer belangrijk dat bedrijven rapporteren hoe zij aan deze richtlijnen voldoen. Naar aanleiding van een onderzoek van het NCP maande Minister Kaag (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) de Nederlandse olie- en gassector om uiterlijk in het eerste kwartaal van 2020 met een actieplan te komen om naleving van de OESO-richtlijnen te verbeteren. Dat plan is er niet gekomen. Deze klacht laat duidelijk zien dat beleidsmakers meer moeten doen om de activiteiten van olie- en gasbedrijven in overeenstemming te brengen met de internationale normen voor verantwoord ondernemen. In februari vorig jaar oordeelde het NCP dat ook Shell niet in lijn met de OESO-richtlijnen handelt.
