Oxfam rapport: investeren in agroecologie is nodig voor gezond wereldwijd voedselsysteem
Recentelijk onderzoek van Oxfam Novib en Both ENDS toont aan dat investeren in agroecologie noodzakelijk is voor een duurzaam en inclusief wereldwijd voedselsysteem. Vandaag de dag hebben zo’n 768 miljoen – een op de tien - mensen dagelijks te maken met honger of ernstig tekort aan voedsel. Conflicten, economische stilstand veroorzaakt door de coronapandemie, en de klimaatcrisis vormen een directe bedreiging voor voldoende productie van en toegang tot voedzaam voedsel. Agroecologie, een vorm van landbouw die kleinschalige boeren, natuur en korte ketens centraal stelt in voedselproductie, maakt gemeenschappen in ontwikkelende landen weerbaarder en helpt hen honger terug te dringen. De steun voor agroecologie van grote donoren, waaronder Nederland, is echter tot nu toe ondermaats, concludeert het onderzoek.
In 2018 had Nederland de ambitie om ‘wereldwijd leider in kringlooplandbouw’ te zijn, maar uit het onderzoek van Oxfam Novib en Both ENDS blijkt dat de meeste landbouw- en voedselprojecten die via de Nederlandse ontwikkelingshulp worden gefinancierd, geen of beperkte aandacht besteden aan agroecologie. In het afgelopen decennium heeft slechts 9% hiervan een meer geïntegreerde benadering van landbouwverandering toegepast. Specifiek onderzoek naar landbouwprojecten in vier Afrikaanse landen laat zien dat een vijfde van de projecten vooral gericht is op het verhogen van efficiëntie, terwijl bij minder dan 10% van de projecten zaken als circulaire economie, veerkracht en recycling centraal staan. Andere agroecologische elementen, zoals diversiteit en menselijke en maatschappelijke waarden, maken slechts deel uit van 6 tot 7 % van de projecten. Begrippen als verantwoord bestuur en cultuur- en voedseltradities krijgen de minste aandacht in de beoordeelde projecten.
Nout van der Vaart, Oxfam Novib landbouwexpert: “het is hoog tijd dat we de mogelijkheden die agroecologie biedt om zowel de honger terug te dringen als de biodiversiteit te versterken, gaan benutten. Kleinschalige boeren, die het merendeel van het voedsel produceren in ontwikkelende landen, hebben met hun kennis van lokale ecosystemen een cruciale rol hierin. Laten we hen de middelen geven om lokaal, divers en duurzaam voedsel te produceren, en laten we een einde maken aan de destructieve en exploitatieve kanten van de industriële landbouw zoals overmatig gebruik van landbouwgiffen en het schenden van landrechten. Door te investeren in agroecologische voedselproductiemethoden versterken we niet alleen de positie van kleinschalige boeren, maar kunnen we ook de biodiversiteits- en klimaatcrises een halt toeroepen.”
Een kwart van de uitstoot van broeikasgassen wereldwijd is afkomstig van landbouw, die ook verantwoordelijk is voor het verlies van 80% aan biodiversiteit en ontbossing. Ondanks de overvloedige voedselproductie nemen honger en ondervoeding in de wereld toe. Agroecologie is een systeemvisie op landbouw en voedselproductie die primair gericht is op de ecologisch duurzame, sociaal inclusieve, en economisch lonende productie van voedsel. Deze aanpak wordt al ondersteund door de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN (FAO) en een groeiend aantal donorlanden zoals Zwitserland, Duitsland en Frankrijk.
Oxfam Novib en Both ENDS vragen daarom om de grondige herziening van het voedselsysteem hoog op de agenda te zetten van het ontwikkelingssamenwerkingsbeleid. Beide organisaties roepen de overheid op om de ambities rondom kringlooplandbouw ook internationaal uit te dragen. Dit kan door de steun en het budget voor agroecologische projecten in ontwikkelingslanden te verdubbelen en het voortouw te nemen in de promotie van agroecologie binnen de VN en andere relevante internationale beleidsfora.
“Ons voedselsysteem botst op haar grenzen. Agroecologie zet in op het ecologisch verantwoord telen van gewassen, een eerlijke prijs voor de boer wereldwijd en een sterkere band tussen consument en producent. Het verbindt met andere woorden landbouw, natuur, eerlijke handelsrelaties en respect voor de boer” aldus Stefan Schüller, beleidsmedewerker duurzaam voedsel bij Both ENDS.
Noot voor redactie:
Nout van der Vaart, Oxfam Novib landbouwexpert, is beschikbaar voor interviews.
Contact Jules van Os, persvoorlichting Oxfam Novib, 06-51573683
De rapporten:
Het Oxfam Novib/Both ENDS Discussion Paper: How Agroecology Can Help Realize More Inclusive and Climate-Resilient Food Systems
Het Both ENDS onderzoek: Development aid funds for agroecology
Het Oxfam Novib onderzoek: Funding African agroecological food systems? Beiden onderliggende onderzoeken zijn uitgevoerd door Profundo (www.profundo.nl)
