Oxfam luidt noodklok over race om land

• 22 september 2011

Oxfam Novib publiceert vandaag het nieuwe rapport Land and Power. Het rapport behandelt de mondiale strijd om vruchtbare landbouwgrond en de groeiende wereldwijde handel hierin. Deze ontwikkeling gaat vaak ten koste van de arme, lokale bevolking die zonder enig overleg hun huizen en broodwinning verliezen – soms met geweld – zonder dat daar enige compensatie tegenover staat.

Uit het Oxfam Novib-rapport Land and Power blijkt dat sinds 2001 niet minder dan 227 miljoen hectaren land zijn verkocht of verpacht in grote land-contracten, vooral aan internationale investeerders. Het gebrek aan openheid en de geheimzinnigheid waarmee deze landovereenkomsten worden omringd, maken het moeilijk om precieze cijfers te bemachtigen. Tot nu toe zijn 1.100 overeenkomsten, met een totale grootte van 67 miljoen hectaren, uitgebreid onderzocht en ontdubbelt. De helft daarvan ligt in Afrika, en beslaat een gebied bijna zo groot als Duitsland. Deze gegevens zijn afkomstig van het Land Matrix Partnership waar Oxfam onderdeel van is. 

Tom van der Lee, Oxfam Novib directeur campagnes “De ongekende snelheid waarmee landdeals worden gesloten en de daarmee samenhangende groeiende strijd om land verslechteren de situatie voor velen van de armste mensen in de wereld. Investeerders negeren de mensen die op dat land wonen en er voor hun bestaan afhankelijk van zijn. In de slechte gevallen worden bewoners verdreven van huis en haard, verliezen zij hun middelen van bestaan.”

Moderne race

Oxfam Novib waarschuwt voor deze moderne race om land, die vooral ingegeven lijkt door het verlangen om in ontwikkelingslanden voedsel of biobrandstoffen te verbouwen voor mensen in rijkere landen. Doordat de vraag naar voedsel stijgt, klimaatverandering doorzet, water schaarser wordt, en gewassen voor biobrandstoffen om land concurreren wordt deze strijd om land harder en harder. In veel van deze landdeals gaat het eigenlijk om ‘landgrabs‘ ofwel landjepik, waardoor oorspronkelijke bewoners – soms met geweld - worden verdreven, zonder enige compensatie.

Landjepik

Landjepik wordt wereldwijd een steeds groter en urgenter probleem. De Nederlandse overheid moet de lokale bevolking steunen zodat zij hun landrechten op kunnen eisen in geval van landjepik. Dit moet vast onderdeel worden van het Nederlands beleid. Daarnaast dienen Nederlandse bedrijven, banken en pensioenfondsen zich in te spannen om iedere betrokkenheid bij landjepik te voorkomen.“ aldus Van der Lee.

Lokale bevolking

Het rapport van Oxfam Novib beschrijft de verwoestende gevolgen van landjepik in Uganda, Zuid-Sudan, Indonesië, Honduras en Guatamala op de lokale bevolking. In Uganda verloren minstens 22.500 mensen hun huizen en land om plaats te maken voor activiteiten van het Britse houtbedrijf New Forest Company (NFC). Gerechtelijke vonnissen verboden het verdrijven en/of uitzetten van de lokale bevolking, maar ooggetuigen verklaren dat NFC-werknemers bij uitzettingen waren betrokken. NFC ontkent dat het bij uitzettingen betrokken.

Het rapport Land and Power is onderdeel van de wereldwijde Oxfam voedselcampagne GROW. gericht op een toekomst waarin iedereen genoeg te eten heeft.

 Noten van de redactie:

Tom van der Lee, directeur Campagnes van Oxfam Novib en verschillende andere Oxfam Novib land-experts zijn beschikbaar voor interviews. Een exemplaar van het Oxfam Novib-rapport Land and Power is te verkrijgen bij  Jules van Os, persvoorlichting Oxfam Novib, 06-51573683. 

• De wereldeconomie, die naar verwachting tegen 2050 drie keer zo groot zal zijn, vraagt naar steeds schaarsere worden natuurlijke grondstoffen en landbouwproducten.
• Palmolie is momenteel de eetbare olie met de meeste vraag wereldwijd, en is te vinden in bijna de helft van alle voorgepakte voedselwaren en schoonmaakmiddelen. De productie zal naar verwachting tegen 2050 verdubbeld zijn, waarmee het landareaal met dit gewas erop wereldwijd met 24 miljoen hectare zal toenemen – zes keer de omvang van Nederland.
• In Guatemala hebben 8 procent van de boeren 78 procent van het landbouwland in bezit. Van de kleine boeren die de rest controleren, is slechts 8 procent vrouw. 

Bron: Oxfam Novib, 22 september 2011