Gevangen en mishandeld: één jaar na de migratie-deal met Libië
Eén jaar nadat Libië en Italië, met steun van de EU, een deal sloten om de komst van migranten te ontmoedigen, zitten veel migranten in Libië gevangen of worden ze misbruikt en mishandeld. Migranten die uit Libië wisten te ontsnappen vertellen aan Oxfam Novib en partnerorganisatie Borderline Sicilia over ontvoeringen, moorden, verkrachtingen en dwangarbeid.
De Libië-deal kwam vorig jaar tot stand. Sindsdien hebben de EU en Italië de Libische kustwacht voorzien van trainingen, en financiële en logistieke ondersteuning. Volgens Oxfam Novib en Borderline Sicilia moet deze samenwerking er met name voor zorgen dat mensen worden ontmoedigd om uit Libië te ontsnappen. De twee organisaties roepen de EU en Italië op om de deal met Libië onmiddellijke te beëindigen, net als de activiteiten die gericht zijn op het terugsturen van mensen naar Libië en de samenwerking met de Libische kustwacht.
Volgens Oxfam Novib zorgt de steun van de EU aan de Libische kustwacht tot onmenselijk lijden van mensen die in Libië vastzitten. Hoewel de pogingen van de Afrikaanse Unie, de EU en de Verenigde Naties om migranten te bevrijden uit detentiecentra goed zijn, bereiken deze pogingen de meerderheid van de vastzittende migranten in Libië niet. Dit komt doordat de Libische overheid slechts een paar nationaliteiten heeft erkend die in aanmerking komen voor internationale bescherming.
Evelien van Roemburg, migratie expert bij Oxfam Novib:
“De mensen die we spraken ontvluchten oorlog, achtervolging, en armoede. Maar in Libië komen ze in een hel terecht. Europese overheden hebben de plicht om mensenrechten te beschermen, ook die van vluchtelingen en andere migranten. Mensen die via de Middellandse zee Libië proberen te ontvluchten moeten dus niet teruggestuurd worden naar die gevaarlijke plek.”
“De migratie-deal met Libië zorgt ervoor dat mensen onnodig lijden. Italië moet daarom de deal per direct beëindigen. Eventuele nieuwe afspraken moeten de veiligheid van degene die vastzitten in Libië en hulp nodig hebben centraal stellen. De EU probeert mensen ervan te weerhouden Libië te verlaten door de kustwacht te trainen, maar moet zich juist richten op het bevrijden van alle mensen in detentiecentra, ongeacht hun nationaliteit.”
Door het conflict in Libië hebben meer dan 1.3 miljoen mensen in het land humanitaire noodhulp nodig, volgens de VN. Deze hulpbehoevende groep omvat ontheemden, Libiërs die zijn teruggekeerd uit het buitenland, maar ook de honderdduizenden vluchtelingen en migranten uit andere landen die opzoek zijn naar veiligheid. Ook de VN maakt zich specifiek zorgen over migranten die worden misbruikt.
De getuigenissen die Oxfam Novib en Borderline Sicilia hebben verzameld geven aan dat de situatie sinds de Libië-Italië deal niet verbeterd is. Van de 158 interviews met migranten die via Libië in Italië zijn aangekomen, vertelt 84 procent inhumaan te zijn behandeld of te zijn mishandeld. Bijna driekwart gaf aan getuige te zijn geweest van moord en martelingen. De interviews brengen ook aan het licht dat mensen worden ontvoerd, vrouwen worden verkracht, en mannen worden gedwongen te werken zonder salaris; slavernij dus.
Precious, 28-jaar, uit Nigeria werd vastgezet in Tripoli. “Ze vroegen om geld maar dat hadden we niet. We kregen slechts één keer per dag te eten, een beetje rijst of rauwe pasta. De vrouwen onder ons werden geslagen en werden verkracht voor ze te eten kregen.”
Francis, 20 jaar, uit Gambia werd ontvoerd door een criminele bende. “Meer dan 300 mensen werden in een ruimte vastgehouden. Ik zat daar vijf maanden vast. Elke dag werden we gedwongen om te werken. Degene die in opstand kwamen werden vermoord.”
Voor de redactie:
- Evelien van Roemburg was onlangs nog in Sicilië in Italië, waar veel vluchtelingen en migranten aankomen, en is beschikbaar voor interviews.
- Oxfam Novib en haar partnerorganisatie Borderline Sicilia spraken met 158 mensen.
Enkele van hun getuigenissen zijn onderaan dit persbericht te lezen.
- Lees hier het Oxfam Novib rapport van augustus 2017 met getuigenissen van migranten die via Libië reisden. Het rapport toont aan dat migranten dagelijks lijden onder martelingen, verkrachtingen en slavernij.
- Oxfam vangt nieuwe migranten op en ondersteunt hen met onder andere eten, kleding, schoenen, hygiëne-kits, en psychologische en juridische ondersteuning.
- Oxfam heeft al eerder gewaarschuwd dat de EU steeds vaker geld voor ontwikkelingshulp misbruikt om migratie te stoppenm in plaats van mensen te helpen. Lees hier een Oxfam analyse over het EU Emergency Trust Fund for Africa en hier een Oxfam-rapport over de EU Migratie Agenda.
- De VN Vluchtelingenorganisatie waarschuwt dat honderdduizenden mensen in Libië momenteel leven in “onveilige situaties met weinig tot geen toegang tot gezondheidszorg, essentiële medicijnen, eten, schoon drinkwater, onderdak en onderwijs.”
- Voor meer informatie: Marthe van der Wolf | van.der.wolf@oxfamnovib.nl | 06 5757 1813
