Extra megawinst van $1 biljoen per jaar voor ’s werelds grootste bedrijven
Uit de nieuwste analyse van Oxfam Novib en Action Aid blijkt dat 722 van ’s werelds grootste bedrijven in 2021 en 2022 in totaal een duizelingwekkende $ 1 biljoen ($1000 miljard) per jaar aan extra winst – windfall profit – maakten. De extra winst was voornamelijk het gevolg van de oorlog in Oekraïne en de daarmee sterk opgelopen energie- en voedselprijzen, niet omdat bedrijven beter zijn gaan presteren. De analyse is gebaseerd op de gemiddelde winsten in de voorgaande vier jaar. De extra winst die dat overtrof wordt als windfall profit gezien. Oxfam Novib pleit voor een permanente extra belasting – windfall tax – voor alle sectoren op buitensporige winsten. Een belasting van 90% op de extra winsten van vorig jaar kan 941 miljard dollar opleveren, geld dat gebruikt kan worden om wereldwijd armoede en klimaatverandering aan te pakken. Multinationals die profiteren van welke crisis dan ook – pandemie, oorlog of klimaatverandering – moeten veel zwaarder belast worden.
“De ongelijkheidskloof neemt buitenproportionele vormen aan, extreme rijkdom en extreme armoede zijn voor het eerst in 25 jaar gelijktijdig toegenomen. Terwijl de top van het bedrijfsleven bonussen opstrijkt en aandeelhouders gespekt worden, kunnen mensen in Nederland de energierekeningen niet meer betalen en lijden miljoenen mensen in de Hoorn van Afrika extreme honger door droogte en misoogsten door klimaatverandering. Zelfs de Europese Centrale Bank beschuldigt bedrijven van ‘graaiflatie‘ door de verschillende crises aan te grijpen om prijzen nog verder te verhogen. Tegelijkertijd houden overheden grote bedrijven uit de wind. Het stevig belasten van extra winsten is ook nog eens slim economisch beleid, want het is een directe bron van inkomsten voor de overheid ter ondersteuning van mensen die door de inflatie hard worden geraakt. Deze extra inkomsten zijn ook hard nodig voor de aanpak van de klimaatcrisis” aldus Oxfam Novib klimaatexpert Hilde Stroot.
Wereldwijd is er veel geld nodig om de overstap naar een duurzame samenleving mogelijk te maken. Tegelijkertijd worden mensen nu al geraakt door klimaatverandering die ook hulp nodig hebben. De recente top hierover van de Franse president Macron, de New Global Financing Pact, had moeten leidden tot nieuwe financieringsmogelijkheden om de klimaatcrisis aan te pakken, maar leidde tot weinig resultaat. Terwijl een extra belasting op extreme winsten zo overduidelijk een optie is die eerlijk is en ook een substantieel bedrag kan opleveren.
In 2021 en 2022 werd bijvoorbeeld door 45 energiebedrijven gemiddeld 237 miljard dollar in totaal opgestreken aan extra winst. Met een belasting van 90% over die winst, hadden overheden de wereldwijde investeringen in hernieuwbare energie met 31 procent kunnen verhogen. 18 Voedings- en drankenbedrijven maakten gemiddeld bijna $14 miljard per jaar extra winst in 2021 en 2022, meer dan voldoende om het VN-financieringstekort van 6,4 miljard dollar, dat nodig is voor noodzakelijke voedselhulp in Oost-Afrika tweemaal te dekken.
Zie voor meer informatie het Oxfam persbericht (Engelstalig). De methodologie vind je hier.
Oxfam Novib klimaatexpert Hilde Stroot is beschikbaar voor interviews, contact Jules van Os, Oxfam Novib persvoorlichting, 0651573683.
