Nieuwe EU-wet laat financiers van fossiele brandstoffen en arbeidsuitbuiting buiten schot
Vandaag bereikte de EU een akkoord over de nieuwe Europese wet om bedrijven verantwoordelijk te houden voor de schade die zij toebrengen aan mens en planeet. De Corporate Due Diligence Directive (CSDDD), is een wettelijke verplichting tot internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO).
Eline Achterberg, Oxfam Novib IMVO-expert: “Deze wet is een belangrijke mijlpaal, want de grootste bedrijven moeten eindelijk schoon schip maken. Maar de conservatieve bedrijfslobby en een groep EU-landen onder leiding van Frankrijk en Duitsland zijn er wel in geslaagd om flinke gaten in de wet te schieten.”
"Om te beginnen laat de wet 99 procent van de bedrijven buiten schot. Daardoor krijgen veel bedrijven in sectoren waar arbeidsuitbuiting aan de orde van de dag is, een vrijbrief om hier mee door te gaan. Door de druk van Frankrijk blijven banken en beleggers ongestraft als zij bedrijven financieren die klimaatverandering aanjagen of zich schuldig maken aan het schenden van mensenrechten. En Duitsland heeft het lastiger gemaakt voor om bedrijven in de rechtbank tot de orde te roepen wanneer zij zich schuldig maken aan kinder- of dwangarbeid.”
De Europese wet wordt ook vertaald naar Nederlandse wetgeving. Er ligt in de Tweede Kamer ook al geruime tijd een nationale initiatiefwet voor IMVO klaar. “Nederland en Europarlementariër Lara Wolters (PvdA) hebben zich in Europa hard gemaakt voor een sterkere wet dan nu in Brussel op tafel ligt. Ook veel bedrijven gaven aan juist veel behoefte te hebben aan een gelijk speelveld voor alle bedrijven én financiële instellingen. Het is een aanfluiting dat een aantal Europese landen dit bewust verzwakt. Daarom is het nu nog belangrijker dat de Nederlandse regering zich blijft inzetten voor een wet die werkt.”
Noot voor redactie:
Eline Achterberg (IMVO-expert Oxfam Novib) en Marc-Olivier Herman (expert economische rechtvaardigheid Oxfam EU) zijn beschikbaar voor interviews en verdere uitleg. Contact Jules van Os, Oxfam Novib persvoorlichting, 0651573683.
Oxfam roept op tot EU-regels voor internationaal verantwoord ondernemen die:
- Voor alle bedrijven gelden. De huidige wet geldt alleen voor grote bedrijven met meer dan 500 werknemers en een omzet van meer dan 150 miljoen euro. In risicosectoren (textiel, landbouw, mijnbouw en de bouw) gaat dit om bedrijven met meer dan 250 werknemers en 40 miljoen euro omzet.
- Voor de hele waardeketen gelden. Het huidige akkoord is alleen van toepassing op leveranciers. Iedereen die betrokken is bij de activiteiten van het bedrijf zouden meegenomen moeten worden.
- Voor de financiële sector gelden. Banken en beleggers die schade aan mens en planeet financieren mogen niet buiten schot blijven. Door de druk van Frankrijk worden financiële instellingen nu niet verantwoordelijk gehouden voor de impact van hun investeringen.
- Bedrijven dwingen een klimaatplan te maken en in te voeren.
- Belemmeringen wegnemen voor toegang tot recht. De huidige wet maakt het mogelijk voor mensen die schade hebben ondervonden door een bedrijf om een rechtszaak aan te spannen. Vakbonden en andere organisaties mogen dit ook namens hen doen. Toch blijft de bewijslast liggen bij slachtoffers en zal het moeilijk blijven een bedrijf aansprakelijk te houden.
- Bedrijven aansprakelijk stellen voor alle vormen van kinderarbeid in hun toeleveringsketens en geen deur open laten voor uitzonderingen.
- Bedrijven verplichten ervoor te zorgen dat werknemers in hun toeleveringsketen een leefbaar loon of inkomen verdienen.
