BV Nederland draait overuren maar bijdrage aan ontwikkelingssamenwerking daalt
De jaarlijkse bijdrage van Nederland aan ontwikkelingssamenwerking zakt ook in 2017 verder onder de internationale norm van 0.7 van het BNP. Dit blijkt uit de nieuwe OESO-cijfers over de bijdrage van de rijkste en grootste economieën aan ontwikkelings-samenwerking in 2017 die vandaag bekend zijn geworden. De Nederlandse bijdrage aan ontwikkelingssamenwerking zakte volgens de OESO in 2017 naar 0.6% van het BNP. Deze daling staat op een historisch laag niveau en is het gevolg van harde de bezuinigingen de afgelopen jaren waarbij Nederland steeds minder middelen investeert in de stabiliteit en welvaart van de allerarmste landen. Nederland zakte met haar quota vorig jaar al uit de top 5 en staat nu op nummer 7 van donorlanden.
Algemeen directeur Oxfam Novib Farah Karimi: ‘Terwijl instabiliteit, honger en ongelijkheid wereldwijd groeien, gaat het Nederlandse budget voor ontwikkelingssamenwerking opnieuw omlaag. De laatste keer dat Nederland een bijdrage van 0.6% van haar economische kracht ter beschikking stelde voor ontwikkelingssamenwerking, was 1974, 44 jaar geleden[i]. Het effect van de bezuinigingen van de afgelopen 8 jaar wordt nu pijnlijk zichtbaar. En zelfs nu, nu onze economie weer overuren draait, investeert Nederland elk jaar minder in de zelfredzaamheid van de meest achtergestelde mensen en de allerarmste landen. ”
Nederland heeft samen met andere grote economieën beloofd jaarlijks 0.7% van het BNP vrij te maken voor ontwikkelingssamenwerking. In 2017 bedroeg het BNP rond 732,6 miljard euro. Een fractie daarvan, 0.7%, dient Nederland volgens die belofte bij te dragen aan ontwikkelingssamenwerking. De 0.6% van het BNP die Nederland in 2017 hieraan besteed komt neer op een totaalbedrag van 4.033 miljard euro. Bovendien gebruikt Nederland voor de berekening van deze bijdrage niet het huidige BNP maar het oude BNP waardoor de bijdrage lager uitvalt.[ii]
“Minister Kaag geeft terecht aan dat de business case voor ontwikkelingssamenwerking al is gemaakt. Met andere woorden, ontwikkelingssamenwerking werkt en is nodig! En daarom zou Nederland weer aan de 0,7 norm moeten voldoen. Om de duurzame ontwikkelingsdoelen- de SDGS-, die ook Nederland onderschrijft, te behalen in de minst ontwikkelde landen is publieke ontwikkelingsfinanciering onmisbaar. Het nieuwe kabinet heeft juist deze doelen in regeerakkoord omarmd. We gaan er dan ook vanuit dat deze norm ook in het nieuwe beleid wordt gehanteerd.’, aldus Karimi.
Volgens de OESO besteedt Nederland een flink deel van het budget voor ontwikkelingssamenwerking in eigen land. De OESO-cijfers zijn namelijk geflatteerd omdat Nederland de kosten voor de eerstejaarsopvang van asielzoekers geheel toerekent aan dit budget. Deze kosten worden gemaakt door het ministerie voor Veiligheid en Justitie maar betaald uit de begroting van Ontwikkelingssamenwerking. In 2017 kwam dit neer op een bedrag van circa 680 miljoen[iii]euro voor asielopvang, zo’n 17% van het ontwikkelingsbudget.
Ook subsidies, leningen en exportkredietverzekeringen voor het Nederlandse bedrijfsleven worden uit het dit budget betaald. Het aandeel van het bedrijfsleven instrumentarium is inmiddels tot zo’n 10% van het totale ontwikkelingsbudget opgelopen. De helft hiervan, ongeveer 5%, gaat waarschijnlijk naar Nederlandse bedrijven. Hierover rapporteert Nederland nog niet aan de OESO.
‘Minister Kaag stelde recentelijk in de VN-Veiligheidsraad dat honger in de wereld weer toeneemt, mede door de voortdurende oorlogen in Syrië en Jemen en als gevolg van klimaatverandering. Dus zou het ontwikkelingshulpbudget juist verhoogd moeten worden in plaats van bezuinigingen. Het is duidelijk dat ontwikkelingssamenwerking honger terugdringt, onderwijs voor miljoenen kinderen mogelijk maakt en moedersterfte aanpakt. Het is dan ook cynisch dat Nederland ontwikkelingsgeld aan Nederlandse bedrijven besteed. Ontwikkelingsgeld moet worden ingezet waarvoor het bedoeld is: wereldwijd armoede bestrijden. En niet voor de opvang van asielzoekers in Nederland. Daar moet een rijk land als Nederland extra budget voor vrijmaken” zo stelt Karimi.
[i] Zie OECD lange termijn gegevens https://data.oecd.org/chart/58uU
[ii]Nederland gebruikt al jaren een lager BNI dan het eigenlijk heeft om de ODA-bijdrage vast te stellen.
Hiervoor wordt het eufemisme “Correctie ESA 2010” gebruikt. Per jaar verliest het ODA budget hierdoor €264 miljoen.
[iii] Het exacte getal is 679.77 miljoen EUR oftewel 835 miljoen USD
