Aanpak belastingontwijking kabinet is een schijnvertoning
Een groot deel van de wereld is klaar met belastingparadijzen - en zeker ook met Nederland, dat als een vooraanstaand belastingparadijs geldt en een voorportaal van andere paradijzen als Bermuda, Ierland en Zwitserland.
Opiniestuk door Esmé Berkhout en Francis Weyzig.
"Vier op de vijf Nederlanders heeft genoeg van bedrijven die schaamteloos belasting kunnen ontwijken. Het kabinet ontkent dat Nederland een belastingparadijs is, maar probeert wel van het negatieve imago af te komen. Maar feitelijk voert Nederland nu al jaren een schijnvertoning op, met maatregelen die zo lek zijn als een mandje. De Kamer moet zich niet neerleggen bij de voorstellen van het kabinet en moet echte actie eisen.
De nieuwste voorstellen gaan over het monitoren van de aanpak van belastingontwijking en over het publiceren van belastingafspraken tussen de Nederlandse Belastingdienst en multinationals. Dankzij de Paradise Papers en andere publicaties kwamen voorbeelden van belastingafspraken naar buiten. Zo bevestigde de Nederlandse Belastingdienst dat Nike miljarden naar Bermuda mocht doorsluizen en dat miljardenwinsten van schoonmaakbedrijf RB en farmareus Pfizer in Nederland onbelast blijven. De Europese Commissie is al 3 onderzoeken gestart naar Nederlandse afspraken waar een luchtje aan zit. Het Ministerie van Financiën hield daarop 4000 belastingafspraken tegen het licht en wilde de praktijk rond de belastingafspraken herzien.
Maar de voorstellen die daaruit voortkwamen, gaan geen einde maken aan het Nederlandse belastingparadijs. Zo wil het kabinet de belastingafspraken met grote bedrijven namelijk niet in z’n geheel, maar slechts samengevat gaan publiceren. Ook maken de voorstellen geen einde aan een belastingontwijkingsstructuur, met of zonder afspraak met de belastingdienst, waarbij winsten in Nederland en in het buitenland onbelast kan blijven.
Zo gaat het kabinet door met een schijnvertoning van halve maatregelen. Vorig jaar werd een maatregel tegen het parkeren van winsten in belastingparadijzen door de Kamer geloodst, die zo lek is als een mandje. Vervolgens hielden regeringspartijen de reparatie van Nederlandse belastingverdragen op een belangrijk punt tegen. Verder wil de Staatssecretaris een bronbelasting invoeren die wel helpt tegen het wegsluizen van rente en royalty’s naar de Bahama’s maar niet naar Zwitserland. De maatregelen worden verkocht als een breuk met het verleden, maar de achterdeur blijft open.
Het kabinet lijkt nog steeds toe te geven aan druk van multinationals en houdt vast aan kortzichtig beleid, dat nu en in de toekomst nadelig is voor burgers in Nederland en in ontwikkelingslanden. Bedrijven doen betere maatregelen vaak af als onnodig, te ingewikkeld, of schadelijk voor het investeringsklimaat. Maar dat is een achterhoedegevecht: de roep om een eerlijk belastingsysteem wordt wereldwijd steeds luider en Nederland zal vroeg of laat moeten buigen.
Op dit moment bespreken 129 landen onder leiding van de OESO een vergaande hervorming van de belastingheffing op multinationals. Het is namelijk overduidelijk dat rijke én arme landen wereldwijd miljarden blijven mislopen, en dat de maatregelen die eerder werden afgesproken, niet alle gaten dichten. Bovendien heeft het inperken van voordelen voor multinationals er toe geleid dat landen zijn gaan concurreren door hun belastingtarieven te verlagen. De VS, Duitsland en Frankrijk zijn daarom grote voorstanders van een minimumbelasting. Die moet ervoor zorgen dat multinationals er geen baat meer bij hebben om hun winsten naar belastingparadijzen te verschuiven en er een einde komt aan de belastingrace naar de bodem.
Wij roepen het kabinet op om dit voorstel actief te steunen. Nederland kan daarmee een duidelijk signaal geven dat het écht een einde wil maken aan schadelijke belastingpraktijken. Een belastingrace naar de bodem is een paradijs voor beleggers en investeerders in multinationals, maar een plaag voor de grote verliezers; burgers hier en in ontwikkelingslanden."
Oxfam Novib en de strijd tegen belastingontwijking
Belastingontwijking door multinationals houdt armoede in stand. Daarom moeten overheden belastingparadijzen nu aanpakken. Dat is hoognodig om extreme ongelijkheid te bestrijden. Wij zijn ervan overtuigd dat het kan: een eerlijk belastingsysteem. Lees meer over de strijd tegen belastingontwijking.
