Hé, ik word geWOBt!
- 16 januari 2017
Op 19 mei 2015 vindt in het Catshuis een vertrouwelijk overleg plaats over het fiscale vestigingsklimaat in Nederland. Rutte, Dijsselbloem, Kamp, Ploumen en Wiebes bespreken welke sluiproutes voor multinationals niet langer door de beugel kunnen en welke belastingregels ze internationaal juist willen verdedigen. In de OESO wordt op dat moment nog druk onderhandeld over het BEPS-pakket tegen belastingontwijking.
Later blijkt dat de briefing van Wiebes er geen doekjes om windt:
Om de discussie te voeden worden SEO-directeur Barbara Baarsma en ik gevraagd om elk een essay te schrijven. Gezien het vertrouwelijke karakter van de Catshuissessie werden die essays niet gepubliceerd. Maar ruim een jaar later krijg ik plots een telefoontje: het overleg is geWOBd – er is een beroep gedaan op de Wet Openbaarheid van Bestuur – en de stukken worden alsnog vrijgegeven.
In mijn essay pleit ik voor een sterk BEPS-pakket en een publicatieverplichting voor multinationals over hun activiteiten, winst en belasting per land afzonderlijk. Daarbij moedig ik het kabinet aan om internationaal opnieuw het verschil te maken, zoals Nederland dat eerder deed als voorloper bij de aanpassing van belastingverdragen. Barbara Baarsma en Marco Kerste benadrukken dat Nederland rente- en royaltystromen naar low tax jurisdictions aan banden moet leggen. Ook zij wijzen op het belang van publieke transparantie.
Afgelopen oktober positioneerde Nederland zich als voorstander van een effectieve Europese rapportageverplichting voor multinationals. Het is mooi dat het kabinet op dit punt nu een voortrekkersrol speelt. Dat mag best eens gezegd worden!
Nu blijkt dat VNO-NCW, de NOB en AmCham ook een gezamenlijk position paper hebben ingebracht bij de Catshuissessie. Daarin vermelden zij keurig dat de Nederlandse economie de 17e ter wereld is, groter dus dan de economie van G-20 landen Turkije, Saoedi-Arabië of Argentinië. Daarna volgt een hele klaagzang over internationale maatregelen tegen belastingontwijking die nadelig zijn voor “kleinere economieën, waaronder Nederland”. Volgt u het nog?
Om deze vermeende bedreiging het hoofd te bieden, wordt een voorstel gedaan voor “een brede strategie van het kabinet en het bedrijfsleven” – de opstellers lijken het vanzelfsprekend te vinden dat ze samen met het kabinet de strategie bepalen, in het verleden probeerde Financiën namelijk steeds “om het eerst eens te worden met VNO”. De gezamenlijke strategie moet zich richten “op het per saldo verbeteren van het Nederlandse investeringsklimaat de komende jaren.” Vergezeld van een concreet wensenlijstje: “verlagen van het algemene Vpb-tarief”, “afschaffen van de dividendbelasting”, “uitbreiden van het verdragennetwerk”, enzovoort.
Het had wel iets van een onderonsje, want VNO-NCW en de NOB schuiven gewoon aan bij het diner in het Catshuis (met de OESO en zonder AmCham, dat wel). Als Dijsselbloem in de voorbereidende notitie leest dat SEO en Oxfam Novib ook zijn gevraagd om inbreng, schrijft hij in de kantlijn:
Dankuwel, ik was er graag bij geweest.
En o ja, u kunt op 27 januari nog steeds het verschil maken, als de Ecofin Raad een volgende poging doet om per 2019 een groot belastinggat te dichten. U weet wel, de zogenaamde hybride mismatches, waarover bij de Catshuissessie ook al werd gesproken. Vorige maand bleek dat u volkomen alleen stond in de EU toen u vroeg om deze sluiproute langer open te houden. Gaat u nu op een positieve manier het verschil maken? Of gaat u toch voor de “brede strategie van het kabinet en het bedrijfsleven” en volgt u de roep uit het bedrijfsleven voor uitstel tot 2024?
Francis Weyzig is beleidsadviseur Economische Rechtvaardigheid & Belasting Rechtvaardigheid bij Oxfam Novib.
