Een eerlijke strijd tegen klimaatverandering

  • 23 oktober 2023

Klimaatrechtvaardigheid
Jongeren eisen klimaatrechtvaardigheid tijdens een demonstatie in Lagos, Nigeria.
Foto: Taiwo Aina/Oxfam

De klimaatcrisis is allesbehalve rechtvaardig. Armere landen worden harder getroffen dan rijkere, wat de wereldwijde ongelijkheid vergroot. Ondertussen eisen steeds meer mensen actie, maar is de straat opgaan niet voor iedereen vanzelfsprekend. Daarom strijden wij voor klimaatrechtvaardigheid: een eerlijke klimaatoplossing waarbij iedere stem wordt gehoord, zeker die van de mensen die het hardst worden getroffen door de klimaatcrisis.

Drastische maatregelen

Klimaatverandering: we kunnen er niet omheen. Probeer jij duurzaam te leven door elektrisch te rijden of lokaal en plantaardig te eten? Dat is heel goed én belangrijk. Maar alleen daarmee gaan we de klimaatcrisis niet bestrijden. De omvang van de klimaatcrisis vereist veel meer. Zo richten grote vervuilers al jarenlang klimaatschade aan met hun enorme CO2-uitstoot. Daarom zijn drastischere maatregelen nodig in ons wereldwijde systeem. Waarbij klimaatrechtvaardigheid dus hét sleutelwoord is.  

Een wereldwijd probleem

Klimaatverandering is een wereldwijd probleem. Ook in Europa ondervinden we de gevolgen van de crisis. Denk aan toenemende hittegolven en onvoorspelbare weerspatronen. Maar de landen die het hardst worden geraakt door de klimaatverandering, zijn degene die er het minst aan hebben bijgedragen.

Neem bijvoorbeeld de Hoorn van Afrika. Hier lijden 24 miljoen mensen honger als gevolg van extreme droogte. Een situatie die direct te wijten is aan de steeds vaker voorkomende en intensere droogteperiodes, als gevolg van de opwarming van de aarde. De getroffen landen hebben niet de financiële middelen of infrastructuur om zich te kunnen wapenen tegen de gevolgen. Zo vergroot klimaatverandering wereldwijd de ongelijkheid.

Sporen van kolonialisme

De klimaatcrisis vereist dat we niet alleen de ecologische gevolgen van de klimaatverandering aanpakken, maar ook de diepgewortelde ongelijkheden waarmee veel gekoloniseerde landen nog steeds te maken hebben. Voormalig gekoloniseerde landen hebben namelijk moeten boeten voor hun onafhankelijkheid. Een schrijnend voorbeeld is Haïti. Na hun onafhankelijkheid moesten zij Frankrijk bijna 30 miljard euro terugbetalen. Een grote klap op het al gedane onrecht. En Frankrijk werd steeds rijker, terwijl Haïti nu een van de armste landen ter wereld is.

Daarnaast zijn de gevolgen van wereldwijde klimaatverandering in Haïti voelbaar. Het land is kwetsbaar voor orkanen, aardbevingen en overstromingen, die vaker voorkomen en in intensiteit toenemen. In 2021 maakte Haïti een van de zwaarste aardbevingen ooit mee. Een ramp waarvan ze het herstel niet konden bekostigen.

Grote vervuilers moeten betalen

Grote vervuilers moeten hun verantwoordelijkheid nemen voor de schade die ze hebben aangericht. Dát is klimaatrechtvaardigheid. En de huidige stand van zaken is schokkend. Wist je bijvoorbeeld dat:

  • Grote vervuilende bedrijven, zoals olie- en gasbedrijven, nog steeds enorme hoeveelheden CO2 blijven uitstoten, ondanks dat zij zich steeds meer bewust zijn van de klimaatcrisis?
  • Miljardairs jaarlijks gemiddeld een miljoen keer meer CO2 uitstoten dan 90% van de wereldbevolking?
  • De rijkste 1% van de wereldbevolking verantwoordelijk is voor twee keer zoveel uitstoot als de armste 50%?

Het mag duidelijk zijn dat de verhoudingen ontzettend scheef zijn. Dit kan zo niet langer!

Het belang van een inclusieve klimaatbeweging

Het goede nieuws: de strijd om klimaatrechtvaardigheid is een krachtige beweging die wereldwijd groeit. Mensen over de hele wereld eisen niet alleen snelle klimaatactie, maar ook compensatie voor de klimaatschade in hun eigen land. Een voorbeeld is Marinel Ubaldo uit de Filipijnen. Maar je uitspreken is niet altijd zonder risico. Activisten worden geïntimideerd, bedreigd of zelfs vermoord.

Zelfs in het veilige Nederland is demonstreren niet voor iedereen gelijk. Regelmatig demonstreert een groep activisten tegen fossiele subsidies van de Nederlandse overheid. Maryam Hassouni was erbij, maar voelde zich geen deelgenoot. “Ik miste de bredere context; er werd met geen woord gerept over institutionele ongelijkheid, klimaatvluchtelingen en klimaatrechtvaardigheid, waardoor mensen zoals ik, die zich bewust zijn van zulke ongelijkheid en ook hun steentje willen bijdragen, niet gauw zullen toetreden.”

Belangrijk is dat we de klimaatcrisis bekijken door een wereldwijde lens. Met oog voor ongelijkheid en diversiteit. Iedereen moet aan het gesprek kunnen deelnemen. Zeker mensen zoals Marinel Ubaldo, die dagelijks de impact van klimaatverandering ondervinden. Door de stem van deze moedige activisten te versterken, werken we samen aan een eerlijke klimaatoplossing.

Kom ook in actie voor het klimaat

Ook jij kunt meedoen in de strijd voor klimaatrechtvaardigheid. Eis dat de grote vervuilers betalen!

Teken de petitie

Cookies

Logo Oxfam Novib

Fijn dat je onze site bezoekt

Cookies helpen ons om jou te laten zien wat je interessant en belangrijk vindt op onze eigen website, andere websites en sociale media. Vind je dat goed?

Logo Oxfam Novib

Cookies zelf instellen

Analytische en functionele cookies zijn nodig om te zorgen dat onze website goed werkt. Marketing en sociale media cookies zorgen dat je relevante advertenties ziet op andere websites. Welke cookies wil je accepteren?

Ik accepteer alle cookies
Ik wil geen marketing en social media cookies