Uitspraak Gaza-rechtszaak tegen de staat vrijdag 15 december
Oxfam Novib, PAX en The Rights Forum eisten vorige week maandag in een kort geding tegen de Nederlandse staat de onmiddellijke stopzetting van de levering van onderdelen voor Israëlische F35-gevechtsvliegtuigen. De organisaties stellen dat met het toestaan van deze wapenexport, Nederland zich medeplichtig maakt aan mogelijke schendingen van het oorlogsrecht in Gaza. Meerdere andere NGO’s steunen het initiatief en meer dan 1000 individuele Nederlanders toonden hun steun door een financiële bijdrage te leveren voor het kort geding. De rechtbank in Den Haag maakt komende vrijdag, 15 december, vanaf 10.30 het vonnis schriftelijk bekend.
Het nieuws over de levering van onderdelen van F35-gevechtsvliegtuigen, ondanks waarschuwingen van ambtenaren voor “ernstige schendingen”, kwam aan het licht door een aantal publicaties van NRC. Inmiddels heeft het kabinet de leveringen bevestigd en aangegeven deze door te willen zetten.
Tijdens het kort geding op 4 december jl. kregen beide partijen de gelegenheid om hun zaak te bepleiten. Advocaat Liesbeth Zegveld wees de rechter op de verantwoordelijkheid van de Nederlandse staat om, onder zowel nationaal beleid als internationale afspraken en verdragen, wapenexport te toetsen wanneer er een risico op schendingen van internationaal recht bestaat. Zeker gezien de exceptionele geweldsescalatie in Gaza waarbij inmiddels meer dan 18.000 doden zijn gevallen, merendeels vrouwen en kinderen, is een dergelijk risico evident en toetsing noodzakelijk.
De landsadvocaat probeerde op zijn beurt vooral de rol van Nederland zo klein mogelijk te maken en te zoeken naar excuses om de reguliere toetsing van export te omzeilen. Oxfam Novib directeur Michiel Servaes wees er tijdens de zitting echter op dat het om een zeer principiele zaak gaat. “Het gaat vandaag over de levering van onderdelen uit Nederland voor gevechtsvliegtuigen die in Gaza worden ingezet. Dat kan je klein proberen te maken – schroefjes, boutjes, eigenlijk Amerikaans – maar het gaat uiteindelijk wel om een schakel die het mogelijk maakt om échte bommen op échte huizen van échte families te gooien. Bommen op duizenden vrouwen, mannen en kinderen.”
Noot voor de redactie:
Voor meer informatie: Jules van Os, persvoorlichter Oxfam Novib, 0651573683.
Het kabinet heeft in antwoorden op Kamervragen en in het Kamerdebat over de situatie in Gaza op 23 november jl. aangegeven dat ze nader onderzoek zal doen naar “de mogelijkheid en wenselijkheid om in te grijpen in de doorlevering van goederen (...) vanuit het European Regional Warehouse naar Israël.” Zie:
- Antwoord op vragen van het lid Jasper van Dijk over de levering van JSF-onderdelen aan Israël | Tweede Kamer der Staten-Generaal
- https://www.tweedekamer.nl/debat_en_vergadering/commissievergaderingen/details?id=2023A07497
Sinds de aankondiging van het kort geding tegen de staat hebben verschillende organisaties hun sympathie of steun uitgesproken voor het initiatief. Behalve Amnesty International Nederland steunen onder andere ActionAid, De Goede Zaak, Een Ander Joods Geluid, European Legal Support Center, Human Security Collective, Kairos Sabeel Nederland, Musicians Without Borders, Muslim Rights Watch Nederland, Plant een Olijfboom en Stichting Kifaia de gang naar de rechter om die te laten beoordelen of de Nederlandse staat inderdaad in strijd heeft gehandeld met geldende regels en verdragen. Tenslotte hebben ruim 1000 mensen binnen enkele dagen donaties gedaan om het kort geding financieel mogelijk te maken. De crowdfunding-actie ten behoeve van het proces staat nog open.
Gerelateerde berichten
-
16 mei 2024 PersberichtOxfam Novib: radicaal-rechtse coalitie keert wereld de rug toe
De wereld staat in brand maar de nieuwe coalitie lijkt zich terug te trekken achter de dijken. In het vandaag gepresenteerde hoofdlijnenakkoord tussen PVV, VVD, NSC en BBB blijft vrijwel niets over van de internationale samenwerking waar ons land bekend om staat én afhankelijk van is: internationale afspraken worden uitgehold, het hulpbudget gedecimeerd en urgente klimaatambities verwaterd. Oxfam Novib maakt zich ernstige zorgen over wat deze nieuwe politieke realiteit betekent voor zowel de positie van Nederland als die van de meest kwetsbaren in de wereld.
Lees meer
-
13 mei 2024 PersberichtOvervolle opvanglocaties, rioolwater en honger vergroten uitbraak van dodelijke ziektes in Gaza
Door vernietiging van 87 % van alle water- en sanitaire voorzieningen in Gaza, in combinatie met overvolle opvanglocaties, catastrofale ondervoeding en hitte, wordt de uitbraak van dodelijke ziektes in Gaza steeds groter, zo waarschuwt Oxfam vandaag. De humanitaire situatie is verder verslechterd door de Israëlische invasie van Rafah en de nieuwe bombardementen op Noord- en Centraal Gaza. Voor de meer dan 350.000 Gazanen die voor het geweld in Rafah op de vlucht zijn geslagen, is nauwelijks nog plek in de overvolle opvanglocaties. Voedsel, schoon drinkwater en brandstof zijn door de sluiting van grensposten bijna op.
Lees meer
-
6 mei 2024 PersberichtOproep tot evacuatie bevolking Rafah vergroot humanitair drama in Gaza
Ruim 100.000 Palestijnse burgers moeten, op militair bevel van Israël, de stad Rafah verlaten. Ondanks de zware druk die wereldleiders op Israël uitoefenen om de aanval op Rafah te stoppen, dreigen Israëlisch troepen toch met zwaar militair materiaal de Palestijnse stad binnen te trekken. Afgelopen nacht voerde het Israëlisch leger al zware bombardementen uit op Rafah, waarbij 22 mensen zijn omgekomen, waaronder 8 kinderen. Israël zegt geen andere keuze te hebben omdat de onderhandelingen met Hamas over de vrijlating van de gijzelaars opnieuw zijn vastgelopen.
Lees meer
-
24 april 2024 PersberichtHonger neemt wereldwijd opnieuw toe, 281 miljoen mensen niet genoeg te eten
De honger in de wereld blijft toenemen. Momenteel hebben 281,6 miljoen mensen in 59 landen elke dag niet genoeg te eten. Dat zijn er 24 miljoen meer dan vorig jaar. Ook het aantal mensen dat op de rand staat van hongersnood is verdubbeld, zoals in Gaza waar bijna de hele bevolking honger lijdt. De VN Voedsel- en Landbouworganisatie FAO, die vandaag deze alarmerende cijfers in haar jaarlijkse voedselcrisisrapport publiceert, waarschuwt voor de dreigende hongersnood in Gaza waar al tientallen kinderen zijn gestorven als gevolg van ernstige ondervoeding.
Lees meer