Een nieuw gevaar voor vluchtelingen nadert
- 12 oktober 2015
Waar een grens sluit, gaat een ander open. Daar hoop je als vluchteling tenminste op. Omdat de realiteit anders leert is een goede voorbereiding belangrijk. Want wat als grenzen alleen maar sluiten? Om doden door onderkoeling en ondervoeding te voorkomen, helpt Oxfam vluchtelingen op de Balkan.
Nu steeds meer landen het toelaten van vluchtelingen een halt toe (willen) roepen, stranden grote groepen vluchtelingen aan de buitengrenzen van Europa. Bijvoorbeeld in landen zoals Servië, Macedonië en Griekenland, waar de winter bijna net zo gevaarlijk is als de oorlog waar velen voor vluchten.
Inventariseren en coördineren
Naureen Amin, programmacoördinator van Oxfam voor de Europese migrantencrisis, is in Griekenland om te inventariseren, organiseren en coördineren en te overleggen met diverse landen op de vluchtroute. ‘In de regio hebben we de beoordeling afgerond en weten we wat er nodig is. Nu kunnen we actie ondernemen.’ Hier zijn drie belangrijke plannen uitgekomen:
- Het WASH programma (Water, Sanitation and Hygiene), dat gericht is op genoeg sanitaire voorzieningen zoals toiletten voor ook minder valide mensen, en douches.
- Het CASH programma, dat zich laat vertalen naar:
- betaalbaar voedsel en water in de buurt
- financiële middelen om een oversteek per veerpont of bus te kunnen betalen
- het betrekken van de lokale community bij het schoonmaken en overzien van o.a. de sanitaire voorzieningen, om zo werkgelegenheid en betrokkenheid te creëren.
- Zogenaamde NFI’s, Non Food Items, die vluchtelingen voorzien in hun behoefte aan warme kleding en slaapzakken en worden geleverd in de vorm van een winterkit.
Vooral voedsel is een noodzaak. ‘Het is inmiddels bijna onbetaalbaar voor vluchtelingen. Afhankelijk van de stemming van de leverancier betaalt men tussen twee en vijf euro voor een fles water. Een simpele sandwich kost soms tot wel tien euro. Daarom zijn we bezig een voucherprogramma op te zetten met geverifieerde leveranciers in de buurt van de opvangcentra. Op deze manier moeten vluchtelingen bij aangesloten winkels terecht kunnen voor kwalitatieve voeding.’
Winterkits
De wens is uiteraard nog steeds een soepele herhuisvesting, maar tot die tijd is het belangrijk om de vluchtelingen ter plaatse veilig te houden. Hiervoor richt Oxfam zich op het op orde hebben van de response planning: een solide plan als reactie op de situatie. ‘De start van de response planning is het uitdelen van zogenaamde winterisation kits: een pakket dat de vluchtelingen voorziet van de basisbehoeften in tijden van winter met bijvoorbeeld een slaapzak en een warme jas.’ Afhankelijk van de kosten van het pakket wordt gestart met 3.000 a 4.500 kits, die op een belangrijk punt afwijken van de gebruikelijk NFI’s. ‘Mensen kunnen niet nóg meer spullen tillen tijdens deze reis. Wij willen ze voorzien van spullen die ze op hun lichaam kunnen dragen.’
Zichtbaarheid in veiligheid
Oxfam staat midden in de ontwikkeling van plannen voor zowel korte als lange termijn. Hiervoor werken we samen met onze lokale partners in Griekenland, maar ook met grote strategische partners zoals Amnesty International. De drang en wil om deze plannen zo snel en efficiënt mogelijk neer te zetten, komt voor een groot deel voort uit de overtuiging dat Oxfam meer en duidelijker zichtbaar moet zijn als het gaat om hulp in de wereldwijde migratie crisis. Hulp die we voor 2016 willen kunnen bieden. Winnie Byanyiama, uitvoerend directrice van Oxfam International, laat weten dat er in maart 2016 een langdurige, invloedrijke strategie ontwikkeld moet zijn.
Een doel voor ogen
Voor de Syrische vluchtelingen is het duidelijk waarom de plannen zo snel mogelijk tot stand moeten komen. Amin: ‘Anders dan bijvoorbeeld sommige Afrikaanse vluchtelingen, hebben de Syrische mensen een duidelijk doel voor ogen: een goede toekomst voor hun kinderen, zoals hen die ook toelachte voor dat het in hun thuisland mis ging. Ze weten waar ze naartoe willen en weten tegelijkertijd dat het niet zonder slag of stoot zal gaan wanneer ze aankomen op hun bestemming.’
Veel hangt af van welke landen hun grenzen nog gaan sluiten. Dit bepaalt namelijk de route én het gevaar voor de vele migranten: weersomstandigheden zouden kunnen dwingen tot het nemen van een nog gevaarlijkere landroute, door een strenge en misschien zelf gewelddadige grenspolitie.
