EU-leiders: volg niet Trump, maar bescherm Europese waarden

• 3 februari 2017

Het zou nog kunnen meevallen, zo zeiden velen in Europa voor de verkiezing van Donald Trump tot president.

Intussen is duidelijk dat het helemaal niet meevalt. Trump trotseerde dit weekend met een inreisban alle grenzen van fatsoen, internationaal recht en de founding values van de VS - gelijke rechten voor iedereen. Vluchtelingen, en alle inwoners van zeven islamitische landen komen de VS niet meer in. Het protest is massaal, maar de Europese leiders, ook ons kabinet, haperden nogal in hun reactie. Misschien omdat de pot de ketel moeilijk kan verwijten dat hij zwart ziet?

Ook Europa schendt namelijk steeds openlijker de rechten van vluchtelingen, met als meest flagrante voorbeeld de ‘gijzeling’ van tienduizenden vluchtelingen die in barre omstandigheden in Griekenland vast zitten als gevolg van de vorig jaar afgesloten Turkije deal.
Vrijdag komen de EU-leiders in Malta bijeen om een nieuwe deal te bespreken, nu met Libië. Het land dat na het verdrijven van dictator Khadafi verviel in extremisme, banditisme en rechteloosheid. In de Volkskrant zeiden EU leiders Tusk en Muscat dat zo’n overeenkomst nodig is om de Europese waarden te verdedigen. Ze roepen de Europese leiders op om boten, waarmee mensen vanuit Libië proberen Europa te bereiken, zonder meer terug te sturen. Anders, zo redeneren zij, zullen populistische politici en de migratie-crisis uitbuiten bij komende verkiezingen in verschillende Europese landen, waaronder Nederland. Daarmee volgen EU-leiders de retoriek van diezelfde politici. En het onderscheid met Trump, die vluchtelingen met duizenden kilometers zwaar bewaakte muur en een totaal inreisverbod wil tegenhouden, is eerlijk gezegd niet eens zo groot meer.

Een Libië deal zal, net als bij de Turkije deal, mensensmokkelaars in de kaart spelen en kost alleen maar meer levens. Het berooft duizenden mensen van hun rechten. Vluchtelingen verhinderen een veilig heenkomen te zoeken is misdadig en onmenselijk. Deze deals lossen niets op, maar zijn symboolpolitiek, net zoals Trump met zijn inreis-ban Amerika niet veiliger maakt, maar tweespalt zaait.

Terecht las Bondskanselier Angela Merkel president Trump de les over verplichtingen die voortvloeien uit het Vluchtelingeverdrag. Maar om geloofwaardig te zijn, moet Europa de daad bij het woord voegen. Neem een eerlijk deel van de vluchtelingen op, dat in verhouding staat tot de draagkracht van onze landen.

In plaats van het napraten van xenofobe politici, moeten onze leiders menselijke waarden verdedigen en investeren in het oplossen van de armoede, het voorkomen van conflicten en verdergaande klimaatverandering, die steeds meer mensen op de vlucht doen slaan.

Als onze leiders, inclusief onze premier, de Europese waarden willen beschermen dan moeten ze in Malta kleur bekennen: tegen Amerika’s inreisblokkade, tegen het bewust aanwakkeren van angst en haat. En ze moeten laten zien dat ze staan voor de Europese waarden als solidariteit en compassie en de oorzaken van de groeiende migratie aanpakken. Menselijke waardigheid moet centraal staan in het Europese beleid. Trumpiaanse afweerwallen, inreisverboden en militarisering van de kustbewaking rond Europa passen daar niet in.

 

 

Bron: Oxfam Novib, 3 februari 2016