Papieren bootjes zetten aan tot nadenken over vluchtelingen

8 december 2016

Kunstenaar Betty van der Kamp (67) uit Gorredijk vraagt zich af hoe we vluchtelingen moeten helpen. ‘Terugsturen naar de oorlog kan niet, maar het absorptievermogen van Europa is beperkt. Wat te doen?’ Met papieren bootjes zet ze mensen aan het denken.

Een materiaalfreak, zo omschrijft Betty zichzelf. Ze beperkt zich niet tot doek of papier. Ze maakte ooit een kunstwerk van suiker. Toch was het een simpele krant die haar aan het denken zette over mensen op de vlucht.

Schrik

‘Ik deed mee aan een expositie in de Grote Kerk in Edam. Het thema was de watersnoodramp in 1916. Daarvoor tekende ik een handleiding voor het vouwen van een krant tot een papieren bootje.’ Ze koos een voorpagina met een rubberboot vol vluchtelingen. Tot haar schrik zag ze dat de vluchtelingen na het vouwen aan de buitenkant van het gevouwen bootje waren beland. ‘Ze vielen letterlijk buiten de boot.’ Dat zette haar aan het denken.Van krant tot papieren bootje. Alleen was de vluchtelingenboot na het vouwen niet meer te zien. Foto: Betty van der Kamp

In de war

De vluchtelingensituatie verwart Betty. ‘De beelden die ik zie vind ik tragisch. Al die mensen die vastzitten in kampen. De bootjes waarop mensen zich wagen met hun kinderen, ondanks de grote kans dat ze het niet overleven. Dan moet je wel wanhopig zijn. Maar het absorptievermogen van Europa is niet toereikend om al deze mensen in één keer op te nemen. Dit probleem lijkt onoplosbaar. Die verwarring wilde ik in beeld brengen met een installatie.’

Gevouwen bootje

De installatie die Betty bouwde, bestaat uit een levensgroot gevouwen bootje die ze met zwarte verf op een groot papier schilderde. Daaronder legde ze zwarte gevouwen bootjes. Ze plaatste het werk in een galerie in Sneek.

De installatie die Betty bouwde: 'Lost in transportation'.

‘Lost in transportation’

Betty kreeg alleen maar positieve reacties op haar kunstwerk ‘Lost in transportation’. Ook van mensen die kritisch zijn over de vluchtelingenkwestie. Bezoekers van de galerie konden zelf een bootje vouwen en dat aan het kunstwerk toevoegen. ‘Stiekem hoopte ik dat zij tijdens het vouwen over de vluchtelingenproblematiek zouden denken.’

Donaties voor vluchtelingen

Ook konden belangstellenden een papieren bootje kopen voor 5 euro. De opbrengst doneerde Betty aan Oxfam Novib. ‘Ik ben fan van de Oxfam Novib-gedachte: ambassadeurs van het zelfdoen. Met hun initiatieven om werk te creëren, helpen ze vluchtelingen, de lokale bevolking én Europa. En hun inzet voor een eerlijke verdeling van welvaart zou het begin kunnen zijn van een duurzame oplossing voor het vluchtelingenprobleem.’

Nog niet klaar mee

Betty heeft de installatie inmiddels afgebroken. Maar helemaal klaar is ze er nog niet mee. ‘Misschien dat ik in een grotere stad meer bootjes kan verkopen’, schrijft ze ons. Wij zijn onder de indruk van haar werk. Wie het kunstwerk graag wil tonen, kan contact opnemen met Betty via haar website.

Betty van der Kamp werd in 1949 geboren in Den Haag. Ze studeerde tussen 1995 en 2000 aan de Minerva Academie in Groningen.

Bron: Oxfam Novib, 8 december 2016